ORS ชนิดผง

       ชื่อสามัญ

   ORS (Oral Rehydration Salts)

รูปแบบยา 

  ยาชนิดผงแบบละลายน้ำ

ยานี้ใช้สำหรับ 

ผงน้ำตาลเกลือแร่ (Electrolyte Powder Packet) คือ สารที่ช่วยทดแทนการสูญเสียเกลือแร่ มีคุณสมบัติในการช่วยเพิ่มพลังงาน เกลือแร่ และน้ำในร่างกาย รวมทั้งป้องกันความรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นจากการสูญเสียน้ำ และเกลือแร่จากอาการท้องเสียและอาเจียนได้ ORS หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ใช้ได้โดยไม่ต้องให้แพทย์สั่ง เว้นแต่เป็นผู้ที่มีประวัติแพ้ ORS หรือมีระดับโพแทสเซียมในเลือดสูง

วิธีการใช้ยา 

วิธีผสมยา   ละลายผงน้ำตาลเกลือแร่ 1 ซองในน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว หรือน้ำาสะอาดในอุณหภูมิห้อง ด้วยปริมาตรตามที่ กำหนดของขนาดยาที่ให้ผู้ป่วยแต่ละช่วงอายุ

-              ไม่ควรต้มสารละลายของผงน้ำาตาลเกลือแร่ที่ผสมแล้ว

-      ไม่ควรเติมส่วนผสมอื่น เช่น น้ำาตาล เพิ่มเติมใน สารละลายของผงน้ำาตาลเกลือแร่ วิธีใช้ยา

-      ดื่มสารละลายของผงน้ำาตาลเกลือแร่ตามขนาดของยา ของคนในแต่ละอายุ ดื่มต่อเนื่องเรื่อยๆ จนกว่าจะหยุด อาการท้องร่วง แต่ถ้าอาการไม่ดีขึ้นให้น้าส่งโรงพยาบาล

 ขนาดยาในเด็กทารก (อายุ 1 เดือนถึง ไม่เกิน 12 เดือน) ให้ดื่มสารละลายของผงน้ำตาลเกลือแร่ประมาณหนึ่งเท่า ครึ่งของปริมาตรของเหลว (น้ำาและนม) ที่ป้อนให้ดื่ม ตามปกติ

 ขนาดยาในเด็กเล็กและเด็กโต (อายุ 1 ถึง 12 ปี) และ ผู้ใหญ่ ให้ดื่มสารละลายของผงน้ำาตาลเกลือแร่ประมาณ 200 ถึง 400 มิลลิลิตร ต่อการถ่ายอุจจาระ 1 ครั้ง 3.2

ถ้ากินยานี้เกินขนาดที่แนะนำควรทำอย่างไร

ถ้าใช้ปริมาณมากเกินขนาดท้าให้เกิดภาวะโซเดียมใน เลือดสูง โพแทสเซียมในเลือดสูง ซึ่งอาจท้าให้เกิดภาวะ หัวใจเต้นผิดจังหวะ เกิดภาวะน้้าคั่ง เกิดอันตรายต่อ ผู้ป่วยที่การท้างานของหัวใจหรือไตไม่ดี ให้สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด หากมีอาการผิดปกติรุนแรง เช่น บวม เหนื่อย หายใจล้าบาก ให้รีบไปโรงพยาบาล

สิ่งที่ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ 

1.       เมื่อเคยแพ้ยานี้ หรือส่วนประกอบอื่นในยานี้

2.      ในผู้ที่มีอาการท้องร่วงรุนแรงอย่างต่อเนื่อง

3.      ในผู้ที่อาเจียนอย่างรุนแรง  

4.      ในผู้ที่เสียน้้าอย่างรุนแรง เช่น ก้าลังช็อก ซึ่งจ้าเป็นต้อง ให้น้้าเกลือทางเส้นเลือด

5.      ในผู้ที่ล้าไส้ไม่เคลื่อนไหว อุดตัน หรือทะลุ

6.      ในผู้ที่เป็นโรคไตซึ่งปัสสาวะออกน้อยหรือปัสสาวะไม่ออก

7.      ในผู้ที่เป็นโรคฟีนิลคีโตนูเรีย (โรคพีเคยู)

8.       ข้อควรระวังเมื่อใช้ยานี้   ระวังการใช้หากท่าน เป็นโรคหัวใจ โรคไต เนื่องจากอาจ ท้าให้มีอาการบวมน้ำได้

  

ทำอย่างไรหากลืมรับประทานยาหรือใช้ยา 

อาการอันไม่พึงประสงค์ทั่วไป 

ORS เป็นสารที่อาจมีผลข้างเคียงกับผู้ป่วยได้ แต่พบได้น้อยหากใช้ในปริมาณที่เหมาะสม เว้นแต่ผู้ป่วยจะมีอาการแพ้ผงเกลือแร่ หรือสารประกอบในเกลือแร่ ซึ่งจะทำให้มีอาการดังต่อไปนี้

1.      มีลมพิษ

2.      ผื่นที่ผิวหนัง

3.      หายใจลำบาก

4.      แน่นหน้าอก

5.      มีอาการบวมที่ปากใบหน้า ริมฝีปาก และลิ้น

อาการอันไม่พึงประสงค์ที่ต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันที 

หากผู้ป่วยใช้ ORS มากเกินไปก็อาจทำให้เกิดภาวะโซเดียมในร่างกายสูง จนนำมาสู่อาการเหล่านี้

1.      อาการชัก

2.      วิงเวียนศีรษะ

3.      หัวใจเต้นเร็ว

4.      ความดันโลหิตสูง

5.      อารมณ์ฉุนเฉียว

6.      กล้ามเนื้อกระตุก

7.      เกิดอาการร่างกายอยู่ไม่สุข

8.      มีอาการบวมที่ขาและเท้า

9.      มีอาการอ่อนแรง

หรือหากดื่มน้ำละลายผงเกลือแร่มากเกินไปก็อาจทำให้เกิดอาการเปลือกตาบวมได้ นอกจากนี้ ยังมีอาการอื่น ๆ ที่อาจแตกต่างกันไปในผู้ป่วยที่ใช้ ORS ซึ่งหากพบความผิดปกติในระหว่างการใช้ผงเกลือแร่ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อความปลอดภัย

การเก็บรักษายา 

1.      เก็บไว้ในภาชนะบรรจุเดิมตามที่ได้รับมา

2.       เก็บยาในที่แห้ง อย่าให้โดนแสงโดยตรง โดยทั่วไปควร เก็บที่อุณหภูมิ ไม่เกิน 30 องศาเซลเซียส ไม่เก็บยาในที่ ร้อนและชื้น เช่น ในรถ ห้องน้ำ ห้องครัว

3.       เก็บยาให้พ้นมือเด็ก

ผงน้ำตาลเกลือแร่เมื่อผสมน้ำแล้ว เก็บในตู้เย็นได้เป็นเวลา 1 วัน